Afgelopen week had ik het voorrecht om de nestor van de Indische muziekscene te interviewen, de in zijn leven al een legendarisch figuur geworden .... Mr. Europe Harry Koster, frontman van de eens zo beroemde Indorock Band “The Black Dynamites”.

Hij ontving Jos en mij op de bekende Indische wijze zeer hartelijk en ontspannen, gekleed in een prachtig op maat gemaakt kostuum. Hij voorzag zichzelf ook van de nodige Liberace-achtige accessoires zoals gouden ringen en kettingen. Kortom voor een artiest van 78 jaar zag hij er zeer jong en energiek uit. Een gevoel van bewondering en respect borrelde uit mijn binnenste. Het was een fijn gevoel om te beseffen dat voor me een turbulent levend mens stond, die zowel de dramatiek als de romantiek van het Indisch artistieke muzikale leven heeft mogen meemaken.
Harry kwam in de jaren 50 in Nederland als repatriant. Ook hij voelde zich in het begin als in den vreemde. Een koud land, dat de Indische bevolkingsgroep als indringers zag. We waren eigenlijk de eerste allochtonen. Op grond van de sociaal-historische feiten waren we echter gewoon Nederlanders, komende vanuit een overzeese rijksdeel. En toch vertelde Harry, dat met name de eerste generatie zoals hij, over het algemeen zich niet helemaal thuis voelde in Nederland. Uitlatingen van autochtonen als “daar komt de knoflook expres aan” of “die apenmuziek hoort in de rimboe thuis en niet hier” of “wat moeten we met die pinda-chinees?” waren niet van de lucht.

Het ontbreken van de subtiliteit in het doen en laten, wat zo eigen is bij de Oosterse cultuur leverde vaak agressieve momenten op. De Indische mensen waren niet gewend om grove uitlatingen en vloekwoorden dagelijks te uiten laat staan deze te moeten accepteren. De directheid van de Nederlanders wordt als grievend en als geen respect tonend ervaren. Er ontstonden knokploegen, mede omdat de toegang tot de danslokalen “off limit” was voor de jonge Indo’s. Het bekende luikje aan de voordeur opende zich altijd met de vraag van de portier daarachter: “Heb je je lidmaatschapkaart bij je?”. Iedereen wist echter dat de dansgelegenheid geen leden kende.

Alle jongens moesten bij aankomst in Nederland maar naar de Ambachtschool gaan en de meisjes waren goed genoeg voor de Huishoudschool. De vaders waren voorbestemd voor de rijkswerkplaatsen en de moeders moesten maar leren om de huishouding ter hand te nemen. Betere kansen waren er niet voor hen weggelegd. De ouderen stierven gemiddeld eerder dan de autochtonen in de reguliere woonzorgcentra, mede doordat hun kwaliteit van leven sterk achteruit ging vanwege de terugval naar de cultuur en sociale beleving van hun jongere jaren.

Ten gevolge van deze discriminerede uitlatingen van de Nederlanders ontstond dan ook de Indische kliek van Indische jongens en meisjes, aangevuld met Nederlandse meisjes die graag met de Indische jongens omgingen. Deze “apartheid” stimuleerde het ontstaan van de “kumpulans”. Het gevoel dat de definitie van het Indo zijn zich in het dagelijks leven werd bevestigd werd manifest. Indo is immers een afkorting van: “In Nederland Door Omstandigheden”. Tot vandaag kampen vele Indo’s met de een stukje identiteitsvraagstuk: wie ben ik eigenlijk? In Indonesie worden ze beschouwd als Belanda’s en in Nederland worden ze aangezien voor Indonesiers. Je wordt gemangeld door de twee culturen, maar tegelijkertijd voel je je rijk juist omdat er twee culturen in je wonen.

Gisteren zat ik redelijk gespannen voor de buis om de uitslag van de verkiezingen van het parlement te volgen. Na een spannende nek aan nek race tussen de VVD en de PvdA, ging de PVV met de buit er van door en werd zowaar de derde grootste partij van Nederland ten koste van het CDA, dat ruim werd gehalveerd. De ideologie van de PVV werd door de Nederlandse kiezer omarmd. Xenophobie is de drijfveer achter deze aardverschuiving in de Nederlandse politiek.
De “nieuwe Indo’s” zijn nu de Turken en Marokkanen. Zij ondergaan min of meer het lot van de Indische Nederlanders die destijds Nederland binnenstroomden. Een stukje neo-kolonialisme is nu herkenbaarder dan ooit te voren. De nieuwe allochtonen werden geronseld om het werk te doen dat Nederlanders niet meer wensten te doen. Het was “vuilwerk” dat maar beter door anderen moest worden gedaan. Het doet me denken aan de import van Javanen en Hindustanen maar ook Afrikanen in Suriname. Ook aan de Ghanezen en Chinezen die als slaven in Nederlands-indie werden geimporteerd. Vandaag zijn er dus daardoor ook Indische Ghanezen en Indisch Chinesen. Echter de eerste generatie Turken en Marokkanen hebben zich nauwelijks “geintegreerd” in vergelijking tot de eerste generatie Indo’s die zich wel hebben “geassimileerd” destijds.

Het verschil lag kennelijk in het feit, dat destijds de Protestantse Indische gezinnen boven de grote rivieren werden ondergebracht en de Katholieken onder de grote rivieren. Er werden geen vertaalde brochures uitgegeven. Spreiding van de Indo’s onder de autochtonen was destijds het Volkshuisvestingsbeleid van de lokale overheid in tegenstelling tot de concentratiepatronen van vandaag in de zogenaamde “ achterstandswijken”. Het onderscheid tussen witte en zwarte scholen werd gemaakt. De grote kloof in de culturele en sociale beleving tussen de eerste en de tweede generatie allochtonen is de katalysator voor de onveiligheid van de omgeving en de ontwikkeling van buurtcriminaliteit. Het verschil met de jaren 50 is alleen, dat er toen nog niet met vuurwapens werd omgegaan. Het gaat er vandaag veel harder aan toe dan in de jaren 50.

Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat er eigenlijk geen verschil bestaat tussen de jaren 50 en de beginperiode van de 21e eeuw. Nederland is nog net zo intolerant als destijds. Het doodzwijgen van de werkelijke gevoelens van de autochtonen heeft geleid tot de explosie van de PVV. Nog verbaasder was ik als ik na de uitslag van de verkiezingen, de andere partijen de oorzaak van de opkomst van de PVV niet durfden te verwoorden en dus ook niet erover wilden praten. Erger nog, ze probeerden steeds het bestaansrecht van de PVV en daarmee ook een groot deel van de Nederlandse bevolking stelselmatig te torpederen en te alieniseren. Er zijn partijen die zelfs hardnekkig de PVV uitsluiten zoals de PvdA. Paradoxale uitspraken van hun leider Job Cohen trekken hun eigen slogan in het belachelijke: Job is een bruggebouwer, maar de praktijk na de uitslag van de verkiezingen liet meteen zien dat Job de aanhang van de PVV meteen aan de kant zette. Zo bouw je dus geen bruggen.

Politiek is slechts retoriek en polemiek ... Nederland is intolerant! Altijd geweest! Het voorbeeld van Job Cohen vormt de basis van deze intolerantie: zeggen dat je een bruggenbouwer bent, maar niet daarnaar handelen als het er op aankomt. Er is een ander Nederlands woord daarvoor: hypocrisie!
(Marshal Manengkei – Juni 2010)

Our new blog has been launched today. Stay focused on it and we will try to keep you informed. You can read new posts on this blog via the RSS feed.